Kyūshoku (給食), czyli japońskie posiłki szkolne są integralną częścią życia tamtejszych uczniów. W Japonii do kyūshoku przywiązuje się bardzo dużą uwagę. Już uczniowie podstawówek biorą udział w przygotowywaniu oraz wydawaniu posiłków. Dla Japończyków celem posiłku jest nie tylko zaspokojenie głodu, ale również kształtowanie zdrowych nawyków żywieniowych i budowanie poczucia wspólnoty.
Aktualnie w niemal każdej szkole podstawowej w Japonii pracuje dietetyk, który dba o to, aby menu było różnorodne i zdrowe. Jedzenie jest dostosowane do potrzeb młodych ludzi, dlatego nie brakuje w nim warzyw i owoców. Choć na szkolnych stołach można znaleźć wiele popularnych dań, niektóre z nich zyskały szczególne uznanie wśród uczniów.
 |
| Fot. Typowy obiad w japońskiej szkole; karē raisu, furūtsu ponchi i mleko / ja.wikipedia.org |
Niedawno japoński serwis Ranking.net przeprowadził plebiscyt, w którym Japończycy głosowali na swoje ulubione szkolne dania. W głosowaniu wzięło udział 4646 uczestników, którzy oddali łącznie 19704 głosy. Plebiscyt wyłonił kyūshoku, które zdobyły serca uczniów i często wywołują nostalgiczne wspomnienia u dorosłych.
Pamiętajcie, że nie są to najpopularniejsze dania serwowane w japońskich stołówkach, ale te, które uczniowie i byli uczniowie podstawówek uważają za swoje ulubione. Często zdarza się, że niektóre z tych dań, zwłaszcza desery, pojawiają się w menu raz w miesiącu lub maksymalnie kilka razy w miesiącu. To sprawia, że są jeszcze bardziej wyczekiwane przez najmłodszych.
W artykule przyjrzymy się temu, co króluje w japońskich stołówkach szkolnych. Poniżej znajdziecie 20 ulubionych dań japońskich uczniów. Kto wie, może zainspiruje Was to do przygotowania któregoś z poniższych posiłków i zasmakowania w japońskim jedzeniu.
Top 20 potraw z japońskich stołówek szkolnych
1. カレーライス (Karē raisu)
Japońska wersja curry, zazwyczaj podawana z ryżem. Jest to gęsty, aromatyczny sos z warzywami i mięsem, serwowany na ryżu. W składzie japońskiego curry znajdziemy między innymi mięso, ziemniaki, marchewkę, czosnek, imbir, miód, przyprawę curry, czasem jabłko, pomidora lub inne warzywa.
 |
| Fot. Karē raisu - ryż z japońskim curry |
Jak komentujący wspominają karē raisu?
Komentarze podkreślają, że Karē Raisu to danie, które wywołuje wiele nostalgicznych wspomnień związanych z czasami szkolnymi. Wielu komentujących wspomina, że curry zawsze dawało poczucie komfortu, niezależnie od okoliczności. Było idealnie zbalansowane – nie za ostre, nie za słodkie – i zawsze chętnie sięgali po dokładki. Zapach curry rozchodzący się po klasie podczas przygotowań do posiłku zawsze wprowadzał wszystkich w radosny nastrój.
2. 鶏の唐揚げ (Tori no karaage)
Smażone kawałki kurczaka, marynowane w sosie sojowym, sake, czosnku i imbirze, a następnie obtaczane w skrobi kukurydzianej lub mące ziemniaczanej i smażone na głębokim oleju.
 |
| Fot. Tori no karaage - smażony kurczak |
Jak komentujący wspominają tori no karaage?
Komentujący jednogłośnie wyrażają ogromne uwielbienie dla Tori no Karaage. Jeden z nich wspomina, że to danie uzależnia. Kolejny komentarz podkreśla, że Tori no Karaage często pojawiało się w szkolnym menu dzięki ankietom przeprowadzanym w szkole, w których uczniowie mogli głosować na swoje ulubione dania.
3. きなこ揚げパン (Kinako age pan)
Słodki chleb smażony na głębokim tłuszczu, posypany cukrem i kinako, czyli prażoną mąką sojową. To popularny deser w japońskich szkolnych stołówkach. W naszych warunkach możemy go przygotować na bazie podłużnych bułeczek maślanych. Posypanie pieczywa cukrem i kinako nadaje mu słodkiego, lekko orzechowego smaku.
 |
| Fot. Kinako age pan / ja.wikipedia.org |
Jak komentujący wspominają kinako age pan?
W sekcji komentarzy pod tym daniem przeczytamy wiele pozytywnych opinii. Jedna osoba podkreśla, że mimo popularności Kinako Age Pan w szkolnych stołówkach, jest ono rzadko spotykane w japońskich sklepach czy supermarketach. Inna osoba wspomina czwartki jako dni z chlebem w jego szkole. Opisuje również ekscytację, jaką uczniowie odczuwali, gdy w menu pojawiał się Kinako Age Pan.
4. フルーツポンチ (Furūtsu ponchi)
Owocowy poncz, składający się z różnych owoców (takich jak ananas, winogrona, brzoskwinie) zanurzonych w słodkim syropie. Mimo że nazwa sugeruje poncz, jest bardziej zbliżone do sałatki owocowej w słodkiej zalewie. Czasem dodaje się do niego kulki tapioki lub kawałki galaretki.
 |
| Fot. Furūtsu ponchi / ja.wikipedia.org |
Jak komentujący wspominają furūtsu ponchi?
Jeden z komentujących wspomina, że Furūtsu Ponchi to świetne danie, które pozwala cieszyć się różnorodnymi owocami. Sałatka owocowa jest lekka, orzeźwiająca i bardzo smaczna. W komentarzach możemy przeczytać także, że ten deser był tak pyszny, że nawet osoby, które nie przepadały za niektórymi owocami zjadały je w tej formie. Podobno ogromnym szczęściarzem był ten, kogo przyjaciel zajmował się wydawaniem Furūtsu Ponchi – wiecie, zawsze można było liczyć na ekstra porcję.
5. わかめご飯 (Wakame gohan)
Ryż wymieszany z wakame, czyli suszonymi wodorostami, które dodają potrawie charakterystycznego morskiego smaku. Proste danie, które często jest serwowane także w japońskich domach.
 |
| Fot. Ryż z suszonymi wodorostami i sezamem |
Jak komentujący wspominają wakame gohan?
Komentujący wyrażają ogromne uznanie dla Wakame Gohan. W komentarzach możemy przeczytać, że dodatek wakame może zmienić zwykły biały ryż w coś wyjątkowego. Jeden z komentatorów wspomina, że słony smak wakame idealnie komponował się z ryżem – dzięki temu danie było pyszne nawet na zimno. Niektórzy wspominają o innych dodatkach do ryżu, jak chociażby chrupiący sezam, który idealnie uzupełniał smak ryżu z wakame.
6. 味噌ラーメン (Miso rāmen)
Ramen przygotowany na bazie pasty miso. Miso ramen charakteryzuje się bogatym smakiem umami, nadającemu bulionowi głębi. Jest podawany z makaronem, warzywami (np. cebula dymka, kapusta pak choi) i mięsem.
 |
| Fot. Miso rāmen z jajkiem i wieprzowiną |
Jak komentujący wspominają miso rāmen?
W komentarzach pod tym daniem możemy przeczytać, że Miso Ramen w szkolnych posiłkach zawierał dużo warzyw, co nadawało mu smak podobny do zupy tonjiru. Jeden z komentujących wspomina, że Miso Ramen zawsze zajmował wysokie miejsce w rankingu ulubionych dań w jego klasie. Pasta miso nadawała zupie łagodny, ale bogaty smak, a możliwość spożycia dużej ilości warzyw czyniła zupę smaczną i zdrową.
7. 揚げ餃子 (Age gyōza)
Smażone pierożki gyoza, nadziewane mieszanką mięsa mielonego i warzyw. Są chrupiące z zewnątrz i soczyste w środku. W przeciwieństwie do zwykłych pierożków gyōza, age gyōza jest smażone na głębokim tłuszczu, w rezultacie czego zyskuje chrupiącą, złocistą skórkę na całej powierzchni.
 |
| Fot. Gyōza smażone na głębokim tłuszczu |
Jak komentujący wspominają pierożki age gyōza?
Komentujący wyrażają ogromne uznanie dla Age Gyōza, szczególnie podkreślając ich chrupiącą konsystencję i soczyste wnętrze. Jeden z użytkowników wspomina, że gdy dochodziło do dokładek Age Gyōza, to więcej niż połowa klasy podnosiła rękę prosząc o więcej. Przez to nie zawsze udało mu się dostać dokładkę.
8. 冷凍みかん (Reitō mikan)
Mrożone mandarynki, które są popularnym przysmakiem dającym orzeźwienie w upalne dni. Mrożenie sprawia, że mandarynki stają się bardziej skoncentrowane w smaku, a ich tekstura przypomina nieco sorbet.
 |
| Fot. Mandarynka mrożona ze skórką |
Jak komentujący wspominają reitō mikan?
Komentujący wspominają Reitō Mikan z wielką nostalgią. Jeden z użytkowników opisuje, że uczniowie obierali mandarynki i chwalili się, kto obrał je najładniej. Dla niego te chwile były pełne radości. Inny komentujący podkreśla, że mrożone mandarynki były stałym elementem szkolnych posiłków w upalne dni. Właśnie wtedy ich chłód i orzeźwiający smak były szczególnie pożądane.
9. カレーうどん (Karē udon)
Udon, czyli gruby makaron pszenny, serwowany w gęstym sosie curry. Często zawiera takie dodatki jak zielona cebulka, gotowane jajko lub krewetki w tempurze. Zazwyczaj przygotowywany na bazie japońskiego curry, które jest słodsze i łagodniejsze niż indyjskie curry.
 |
| Fot. Makaron udon w japońskim curry |
Jak komentujący wspominają karē udon?
Jeden z użytkowników wspomina, że za jego czasów uczniowie rywalizowali między sobą o dokładkę Karē Udon grając w "jan-ken-pon" (papier, kamień, nożyce). Inny komentator podkreśla, że Karē Udon było jego ulubionym daniem w szkole. Wspomina również o tym, że miał okazję zjeść to danie jako ostatni posiłek w szkole podstawowej, co wywołało u niego wzruszenie i radość.
10. ゼリー (Zerī)
Galaretka, często podawana jako deser w japońskich stołówkach szkolnych. Jest dostępna w różnych smakach, takich jak truskawkowy, pomarańczowy czy winogronowy. Często zawiera sezonowe owoce. Warto wspomnieć, że zerī to japońska adaptacja angielskiego słowa "jelly" oznaczającego galaretkę.
 |
| Fot. Galaretka malinowa |
Jak komentujący wspominają zerī?
Wielu komentujących podkreśla różnorodność smaków galaretki zerī, która była częstym deserem w szkolnych stołówkach. Możemy przeczytać, że w japońskich stołówkach szkolnych występują takie smaki jak calpis (orzeźwiający napój o słodko-kwaśnym smaku), cytrynowy, jabłkowy itp. Smak calpis pojawia się w komentarzach kilka razy. Jeden z użytkowników podkreśla, że jego ulubioną kombinacją była właśnie galaretka calpis z dodatkiem sosu jagodowego, co było lokalnym przysmakiem w jego regionie.
11. ABCスープ (ABC sūpu)
Zupa alfabetowa, zawierająca makaron w kształcie liter. Jest to lekkie danie, często podawane z warzywami (marchewka, cebula, ziemniaki). Czasami dodaje się do niej kawałki kurczaka lub wieprzowiny.
 |
| Fot. Zupa z makaronem literki |
Jak komentujący wspominają ABC sūpu?
Z sekcji komentarzy możemy wywnioskować, że ABC Sūpu jest daniem smacznym i dającym wiele zabawy na szkolnych stołówkach. Jeden z użytkowników portalu wspomina, że u niego w szkole zupa często była podawana razem z curry. Dodaje, że makaron w kształcie liter sprawiał, że dzieci bawiły się układaniem swoich imion. Trzeba przyznać, że sam mam podobne wspomnienia z zupami z makaronem w kształcie literek wyniesione z polskich stołówek.
12. しょうゆラーメン (Shōyu rāmen)
Ramen z bulionem na bazie sosu sojowego. Jest to klasyczny rodzaj ramen, charakteryzujący się klarownym, ciemnym bulionem. Najczęściej bazą zupy jest wywar z kurczaka lub wieprzowiny, doprawiony sosem sojowym. Typowe dodatki to dymka, marynowane jajko, wodorosty i plasterki wieprzowiny.
 |
| Fot. Ramen na bazie sosu sojowego |
Jak komentujący wspominają shōyu rāmen?
Komentarze pod Shōyu Ramen podkreślają różnorodność smaków i wspomnienia związane z tym daniem. Jeden z użytkowników napisał, że niezależnie od dodatków, zawsze cieszył się smakiem ramen, a szczególnie uwielbiał makaron. Inny komentator opisuje Shōyu Ramen jako niezwykle smaczne danie i uważa za super boskie.
13. プリン (Purin)
Japoński pudding karmelowy, podobny do hiszpańskiego flanu. Zwykle ma warstwę karmelu na spodzie, która po odwróceniu formy staje się polewą na wierzchu. Podstawowy smak to wanilia, ale istnieją też wersje purin o innych smakach, np. matcha (zielona herbata) lub czekolada.
 |
| Fot. Purin / ja.wikipedia.org |
Jak komentujący wspominają purin?
Komentujący wspominają Purin jako jeden z najbardziej pożądanych i uwielbianych deserów szkolnych. Jeden z użytkowników wspomina, że w jego szkole w przypadku nieobecności ucznia, przynoszono mu purin do domu. Miało to być wyrazem troski i solidarności. Inny użytkownik podkreśla, że purin rzadko pojawiał się w jego szkolnym menu, ale kiedy już się pojawił, to wszyscy uczniowie bardzo się z tego cieszyli.
14. シューアイス (Shū aisu)
Lodowe ptysie, czyli ciasto parzone wypełnione lodami. Deser popularny szczególnie w upalne dni. Kontrast między chrupiącym ciastem a kremowymi lodami jest kluczowym elementem tego smakołyku.
 |
| Fot. Ptysie z lodowym nadzieniem to w Japonii Shū aisu |
Jak komentujący wspominają shū aisu?
To jedyny przypadek, gdzie w rankingu brakuje komentarzy, dlatego zdecydowałem się przeszukać japońską scenę blogową i kulinarną. Komentarze odnośnie tego deseru podkreślają jego wpływ na poprawę nastroju w gorące dni. Deser co prawda rzadko pojawia się w szkolnych stołówkach, ale kiedy już zawita w szkolnym menu, jest traktowany przez uczniów jako wyjątkowa nagroda.
15. ハンバーガー (Hambāgā)
Hamburger, popularne danie wśród japońskich uczniów, często podawane w wersji mini. Hamburgery, mimo swojego zagranicznego pochodzenia, stały się integralną częścią współczesnej japońskiej kuchni.
 |
| Fot. Burger z sosem teriyaki |
Jak komentujący wspominają hamburgery?
Komentarze na temat hamburgerów w japońskich szkołach są bardzo pozytywne. Jeden z użytkowników podkreśla radość płynącą z przygotowywania hamburgerów. Inny wspomina, że jego ulubionym rodzajem hamburgera jest teriyaki burger. Zwłaszcza ten komentarz pokazuje, że Japończycy dostosowali hamburgery do swoich preferencji smakowych.
16. ナン (Naan)
Naan, czyli indyjski płaski chleb. Jest popularny w japońskich stołówkach, szczególnie jako dodatek do curry. W Japonii można spotkać różne warianty naan, w tym z dodatkami takimi jak czosnek, ser czy nori.
 |
| Fot. Chlebki naan, dodatek do dań |
Jak komentujący wspominają chlebki naan?
Z komentarzy można wyczytać, że naan jest jednym z ulubionych dodatków do szkolnych posiłków, szczególnie gdy połączymy go z curry. Jeden z komentujących wspomina, że naan w połączeniu z curry z mielonym mięsem (takim jak keema curry) było jego ulubionym szkolnym daniem. Z jeszcze innego komentarza dowiadujemy się, że miękka i elastyczna tekstura naan idealnie pasuje do curry.
17. ソフト麺 (Sofuto men)
Miękki makaron, często podawany z sosem. Jest to bardzo proste i popularne danie wśród uczniów. Jest to pszenny makaron, podobny do spaghetti, ale gotowany tak, aby był bardzo miękki.
 |
| Fot. Pszenny makaron sofuto men w bulionie |
Jak komentujący wspominają sofuto men?
Komentarze na temat sofuto men wskazują na jego specjalne miejsce w sercach japońskich uczniów. Jeden z komentujących wspomina, że miękki makaron jadał tylko w szkole, co czyniło go wyjątkowym. Docenia teksturę, która nie przypomina ani udonu, ani spaghetti, lecz jest idealnie miękka i pasuje do różnych sosów. Inny komentator opisuje sposób jedzenia sofuto men: makaron był pakowany w kwadratowe plastikowe torebki, a po rozpakowaniu dzielono go na mniejsze części, aby lepiej łączył się z sosem.
18. 肉じゃが (Nikujaga)
Tradycyjne japońskie danie domowe, składające się z gotowanych ziemniaków, cebuli i cienko pokrojonej wołowiny. Wszystko to duszone jest w słodko-słonym sosie na bazie sosu sojowego i mirin (słodkiego wina ryżowego).
 |
| Fot. Nikujaga / ja.wikipedia.org |
Jak komentujący wspominają nikujagę?
Komentarze na temat nikujagi podkreślają ciepły, domowy charakter tego dania. W jednym z komentarzy możemy przeczytać, że nikujaga w szkolnej stołówce była smaczna i miała doskonale ugotowane mięso, ziemniaki i konjac. Inne komentujący zauważa, że nikujaga miała doskonały smak, a ziemniaki świetnie wchłaniały pyszny sos.
19. 餃子 (Gyōza)
Pierożki gyoza, zazwyczaj gotowane lub smażone, nadziewane mieszanką mięsa mielonego i warzyw. Najczęściej są smażone z jednej strony i gotowane na parze z drugiej, co daje im charakterystyczną teksturę - chrupiącą od spodu i miękką z góry.
 |
| Fot. Tradycyjne pierożki gyoza |
Jak komentujący wspominają pierożki gyōza?
Jeden z komentujących opisuje, że szkolne gyōza były bardziej gotowane na parze niż smażone, co nadawało ciastu miękką konsystencję, dobrze łączącą się z pysznym farszem. Inny komentator wspomina, że w jego szkole były serwowane wielkie pierożki o miękkiej konsystencji i pysznym mięsnym nadzieniu.
20. うどん (Udon)
Gruby makaron pszenny. Może być podawany na wiele sposobów: w gorącym bulionie, na zimno z sosem do maczania, smażony (yaki udon) lub w różnych zupach i potrawkach. Często serwowany różnymi dodatkami, takimi jak owoce morza w tempurze, tofu, warzywa czy mięso.
 |
| Fot. Makaron udon, dodatek do różnych dań |
Jak komentujący wspominają udon?
Pierwszy komentujący to danie wspomina, że najbardziej lubi udon z dodatkiem wodorostów wakame i jajka. Inny komentator zauważa, że udon z mąki ryżowej ma przyjemną, elastyczną konsystencję i jest niskokaloryczny.
Ciekawostki z japońskich stołówek szkolnych:
- Stołówki są częściowo finansowane przez państwo, a częściowo przez rodziców. Państwo bierze na siebie koszty personelu i wyposażenia stołówek, zaś rodzice opłacają składniki posiłków w ramach miesięcznej opłaty.
- Ze stołówek szkolnych korzystają uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów (wiek 6-15 lat). W liceach stołówki są rzadziej spotykane. Zamiast kyūshoku uczniowie przynoszą własne posiłki pod postacią bento, korzystają z automatów lub szkolnych kawiarni.
- Uczniowie nie biorą bezpośredniego udziału w gotowaniu lub smażeniu, za to uczestniczą w mniejszych pracach, takich jak pozyskiwanie warzyw i owoców u lokalnych rolników. Uczniowie zajmują się również wydawaniem jedzenia i sprzątaniem po posiłku.
- Przerwa na obiad trwa najczęściej około 45 minut od 12:15 do 13:00. Na ten czas składa się 15 minut na przygotowanie, 20 minut na jedzenie i 10 minut na sprzątanie. Uczniowie na zmianę podają jedzenie i sprzątają. Po przerwie na obiad następuje dodatkowa 20-minutowa przerwa na odpoczynek i zabawę.
Źródła i odnośniki (rozwiń)
1. Ranking szkolnego menu! Jakie danie ze stołówki jest najbardziej lubiane?, ranking na https://ranking.net/rankings/best-kyushoku.
2. Dokładne omówienie planu lekcji uczniów szkół podstawowych! Jak wygląda dzień ucznia, liczba godzin lekcyjnych według rocznika, charakterystyka czasu trwania lekcji?, artykuł na https://hugkum.sho.jp/67397
3. Kyūshoku (給食), artykuł na: https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%B5%A6%E9%A3%9F
KOMENTARZE